Dẫn luận : 1. Trong cơ cấu kinh tế truyền thống Việt, loại hình nông nghiệp lúa nước chiếm vai trò chủ đạo. Quá trình tụ cư, hình thành làng xã Bắc Bộ thể hiện thái độ ứng xử với cây lúa nước một cách thuần thục và phổ biến ở các vùng đồng bằng trũng. Trước nạn “nhân mãn”, các “lão nông” đành phải “lùi” ra biển; công việc “quai đê, lấn biển”, “thau chua, rửa mặn”, để “ngọt hoá”, thuần dưỡng đất đai canh tác quả là những “kỳ tích lớn lao
Trên hành trình Nam tiến, những dấu ấn về đất đai, cây lúa, cái cày, con trâu v.v… luôn đè nặng tư duy và phủ kín tâm lý những con người tiên phong, hình thành nên phản ứng quay lưng với phía Tây và phía Ðông dù đó là “rừng vàng”, hay “biển bạc” 1, bởi họ, “xem biển và núi như những điểm khai thác kinh tế thụ động (tước đoạt của trời cho), không hứa hẹn tiền đồ cũng như mở ra một tầm nhìn có tính chiến lược” (Nguyễn Hữu Thông, 2005: 12) 2. Nhiều nghiên cứu cho thấy, ở Việt Nam, những cộng đồng ngư dân có nghề biển phát triển thường có nguồn gốc hải đảo (Nguyễn Từ Chi, 2003; Nguyễn Duy Thiệu, 2003; Trần Quốc Vượng, 1985), trong đó, người Bồ Lô cư trú dọc theo ven biển từ Thanh Hoá đến Quảng Bình là một điển hình 3. Người Chàm ở Trung Bộ được biết đến như một cộng đồng giỏi về biển với những chiếc ghe bầu lớn, họ “tham gia tích cực vào luồng giao thông – buôn bán ven biển quốc tế ở phương Ðông hầu như liên tục từ cổ đại đến trung đại” (Trần Quốc Vượng, 1985: 89).
XMEYE
